Quang cảnh tọa đàm. Ảnh: Châu Long

Hàng hóa XNK tăng trưởng khá

Là cụm cảng nước sâu thuộc thị xã Phú Mỹ, tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu, cụm cảng Cái Mép - Thị Vải đóng vai trò là cảng cửa ngõ kết nối giao thương hàng hóa đường thủy của các tỉnh Nam Bộ, Nam Trung Bộ, có khả năng cung cấp cho khách hàng những dịch vụ cảng container đạt tiêu chuẩn quốc tế. Hiện nay, lượng container thông qua các bến cảng tại khu vực Cái Mép – Thị Vải rất lớn, trong đó khoảng hơn 80% số lượng container được vận chuyển về các cảng đích tại TPHCM, Đồng Nai, Bình Dương; hàng quá cảnh chủ yếu bằng đường thủy đi Campuchia qua cửa khẩu ở An Giang, Đồng Tháp, một số ít hàng quá cảnh được vận chuyển bằng đường bộ thông qua các cửa khẩu tại Tây Ninh.

Ông Nguyễn Thanh Sang cho biết, khu vực Cái Mép có lợi thế để trung chuyển hàng hóa khi các hãng tàu, liên minh hãng tàu lớn nhất thế giới hiện đều có tàu mẹ khai thác tại các bến cảng khác nhau với 33 tuyến dịch vụ/tuần. Ngoài ra, khu vực Cái Mép còn có các tuyến nội địa kết nối hàng hoá ở khu vực miền Bắc (Hải Phòng) và miền Trung (Đà Nẵng, Quy Nhơn...).

Hơn nữa, các bến cảng container trong khu vực Cái Mép có vị trí nằm kề nhau, thậm chí chỉ cách nhau một hàng rào, cùng một tuyến đường vận chuyển duy nhất (đường 965), thuộc quản lý cùng một Chi cục Hải quan cửa khẩu cảng Cái Mép.

Với lợi thế sẵn có nêu trên, các doanh nghiệp (hãng tàu, công ty logistics, doanh nghiệp kinh doanh cảng) đều có nhu cầu lớn kết nối vận chuyển hàng hoá qua lại giữa các bến cảng trong cụm cảng container Cái Mép nhằm giảm thiểu tối đa chi phí logistics thông qua việc xếp nhiều container lên cùng tàu mẹ/tàu vận chuyển tuyến nội địa để vận chuyển đến đích.

Theo số liệu của Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu, sản lượng container khai thác qua các bến cảng trong cụm cảng Cái Mép - Thị Vải liên tục tăng trưởng trong giai đoạn 2017-2023, từ mức 2,57 triệu TEUs năm 2017 lên 7,11 triệu TEUs năm 2023. Trong thời gian tới, sản lượng container qua các cảng tại đây sẽ tiếp tục tăng trưởng.

Ông Nguyễn Thanh Sang, Phó Cục trưởng Cục Hải quan Bà Rịa - Vũng Tàu.

Thúc đẩy luân chuyển hàng hóa

Trong những năm qua, Cục Hải quan tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu đã nỗ lực rất nhiều trong công tác cải cách hành chính, đảm bảo tính công khai minh bạch, chủ động trong công tác chỉ đạo, điều hành, ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác cải cách thủ tục hành chính, hiện đại hóa hải quan… Qua đó đã đảm bảo mục tiêu kép, vừa tạo điều kiện thuận lợi, thông thoáng cho hoạt động xuất nhập khẩu vừa đảm bảo công tác kiểm tra, giám sát tại các cảng thuộc cụm cảng Cái Mép.

Nổi bật là việc vận hành Hệ thống giám sát kho bãi cảng tự động VASSCM. Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu đã triển khai hệ thống công nghệ thông tin kết nối, trao đổi, cập nhật thông tin với các doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi, cảng đối với hàng hóa xếp, dỡ vào/ra cảng nhằm phục vụ công tác kiểm tra giám sát, kiểm soát hàng hóa.

Ông Nguyễn Thanh Sang chia sẻ, việc vận hành VASSCM đã giúp các doanh nghiệp kinh doanh kho, bãi, cảng thực hiện tốt việc theo dõi hàng hóa ra/vào cảng. Việc trao đổi thông tin giữa hải quan và cảng cũng được thực hiện nhanh chóng, dễ dàng. Qua đó đã rút ngắn thời gian và thủ tục xác nhận hàng hóa đưa ra, đưa vào khu vực giám sát hải quan, tạo môi trường thuận lợi, minh bạch cho doanh nghiệp xuất nhập khẩu.

Bên cạnh đó, Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu cũng chủ động thành lập các nhóm trao đổi thông tin giữa cơ quan hải quan và doanh nghiệp kinh doanh cảng. Qua đó giúp cơ quan Hải quan và doanh nghiệp cảng tương tác trực diện, các nghiệp vụ phát sinh đến công tác giám sát hải quan được thông tin kịp thời và xử lý nhanh chóng 24/7 bất kể ngày đêm, giảm rất nhiều thời gian và công sức cho doanh nghiệp cảng đồng thời đạt hiệu quả cao trong công tác quản lý, giám sát của cơ quan Hải quan.

Ngoài ra, nhiều trang thiết bị hiện đại phục vụ công tác giám sát hải quan đã được trang bị tại Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu, bao gồm máy soi container, máy soi hành lý, hệ thống seal định vị điện tử, hệ thống megaport… Việc sử dụng các trang thiết bị hiện đại đã giúp công tác kiểm tra, giám sát được thực hiện chính xác hơn, chặt chẽ hơn mà vẫn đảm bảo cắt giảm thời gian, nhân lực cho cả cơ quan Hải quan và cộng đồng doanh nghiệp.

Hiện nay ngành Hải quan và các Bộ ngành liên quan đang tiến hành xây dựng Thông tư “Quy định về giám sát hải quan đối với hàng hóa vận chuyển chịu sự giám sát hải quan qua lại giữa các bến cảng trong cụm cảng container khu vực Cái Mép”. Theo lãnh đạo Cục Hải quan Bà Rịa – Vũng Tàu, khi Thông tư được ban hành sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp giảm thời gian, chi phí nhưng đồng thời vẫn đảm bảo công tác quản lý, giám sát hàng hoá của cơ quan Hải quan, thúc đẩy việc luân chuyển hàng hóa trong khu vực Cái Mép và tạo điều kiện để cảng Cái Mép - Thị Vải trở thành khu cảng cửa ngõ, trung chuyển quốc tế theo yêu cầu tại Nghị quyết 24-NQ/TW ngày 7/10/2022 của Bộ Chính trị.

Ông Nguyễn Thanh Sang khẳng định, thời gian tới đơn vị sẽ tiếp tục tăng cường ứng dụng các hệ thống công nghệ thông tin và sử dụng thiết bị hỗ trợ kiểm tra, giám sát hiện đại một cách đồng bộ, thống nhất đáp ứng yêu cầu quản lý chính xác, thuận lợi, nhanh chóng.

Đồng thời tiếp tục triển khai có hiệu quả thủ tục hải quan trên Cổng thông tin một cửa quốc gia và Cổng thông tin một cửa ASEAN, kết nối với các đối tác thương mại của Việt Nam... nhằm tập trung tối đa xử lý thủ tục hành chính, kết nối trao đổi, chia sẻ thông tin giữa sơ quan Hải quan với các bộ, ngành và đơn vị liên quan tham gia chuỗi cung ứng. Cơ quan Hải quan cũng sẽ tiến hành khảo sát để lắp đặt các trang thiết bị kỹ thuật, hạ tầng công nghệ thông tin phục vụ công tác giám sát tại khu trung chuyển Gò Gia.